Зміцер Арцюх (сапр.: Дзмітрый Уладзіміравіч Арцюх) — беларускі паэт, журналіст, заснавальнік Паэтычнага тэатра «Арт. С» (разам з Аксанай Спрынчан), член Саюза пісьменнікаў Беларусі. Жыве ў Мінску.

Нарадзіўся 2 сакавіка 1978 г. у в. Рутка Навагрудскага раёна

Біяграфія

Нарадзіўся ў шматдзетнай сялянскай сям’і. Скончыў Ваўкавіцкую сярэднюю школу (1995). Падчас вучобы працаваў над школьнай насценгазетай «Жыве Беларусь!», якую арганізаваў настаўнік матэматыкі і самадзейны кампазітар Гродзеншчыны Мікалай Балай. Першы верш «У лесе» быў напісаны з дапамогай Мікалая Балая і надрукаваны ў 1992 годзе адразу ў трох выданнях: раённай газеце «Новае жыццё», газеце «Піянер Беларусі» і часопісе «Работніца і сялянка».

У 1995 годзе паступіў у Мінскі педагагічны каледж імя Максіма Танка, які скончыў у 1998 годзе. Атрымаў спецыяльнасць — настаўнік беларускай мовы і літаратуры, кіраўнік дзіцячай тэатральнай студыі. Супрацоўнічаў з кампазітарам Уладзімірам Сарокіным, ансамблем «Сябры», Алесяй, Ірынай Дарафеевай.

Скончыў кафедру радыё і тэлебачання факультэта журналістыкі БДУ (2003). Працаваў карэспандэнтам Беларускага радыё (рэдакцыя грамадскіх і сацыяльна-эканамічных праграм); на БТ рэдактарам у аддзеле рэпарцёраў, выпускаючым рэдактарам АТН; старшым карэспандэнтам у часопісе «Промышленная безопасность»; журналістам у Навагрудскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы (2009); намеснікам рэдактара ў рэдакцыі партала obitel-minsk.by мінскага Свята-Елісавецінскага манастыра (2010—2015).

Заснавальнік Паэтычнага тэатра «Арт. С» і першы яго дырэктар (2006—2010).

З 2008 года працуе ў Амерыканскім дабрачынным фондзе «The Saviour» («Спас») як прадстаўнік у Беларусі і кіраўнік беларускай здымачнай групы.

З сакавіка 2015 года — рэдактар Праваслаўнага партала Dei Verbo.

З верасня 2018 года — рэдактар на інфармацыйным сайце Млын.BY.

Творчасць

У творчасці Зміцера Арцюха можна вылучыць тры плыні: тэкставая, тэлевізійная і сцэнічная. Усе яны цесна пераплецены.

1992 год — пачаў літаратурную дзейнасць, надрукавалі першы верш «У лесе» адразу ў трох выданнях: газета «Піянер Беларусі», часопіс «Работніца і сялянка», раённая газета «Новае жыццё». У гэтым ж час пачынаецца журналісцкая і сцэнічная дзейнасць — друкуецца ў раёнцы, удзельнічае ў мастацкай самадзейнасці.

1993 год — узнагароджаны Ганаровай граматай Навагрудскага раённага аддзела культуры за ўдзел у конкурсе чытальнікаў.

1993—1995 год — рэдактар школьнай насценгазеты «Жыве Беларусь!» (куратар: Мікалай Балай).

1995—1999 год — сябра літаратурнага аб’яднання «Першацвет» (кіраўнік: Алесь Масарэнка); рэдактар газеты навучэнцаў Мінскага педагагічнага каледжа імя Максіма Танка «Крылы», якая друкавалася на старонках «Настаўніцкай газеты», рэдактар насценгазеты і радыёперадачы «Наша слова» (куратар: Таццяна Замыслава).

1999 год (4 верасня) — у газеце «Новае жыццё» была апублікавана першая песня на словы Зміцера Арцюха, музыку Мікалая Балая «Развітанне з дзяцінствам».

2000—2004 год — супрацоўніцтва з кампазітарам Уладзімірам Сарокіным, ансамблем «Сябры», Ірынай Дарафеевай, стварэнне песень: «Мелодыя мая», «Рыжык», «Сталіца», «Ты паслухай», «Белита-Витекс — золотой дуэт», «Магистраль» і іншых.

2000 год — Навагрудская раённая бібліятэка выдае інфармацыйна-бібліяграфічны даведнік «Маладыя таленты Навагрудчыны», у які ўваходзяць звесткі і пра Зміцера Арцюха.

2001 год — у эфір навін на Беларускім тэлебачанні выйшаў першы рэпартаж пра падрыхтоўку да сяўбы ў Крупскім раёне.

2001—2003 год — сябра літаб’яднання «Вуліца летуценнікаў» факультэта журналістыкі БДУ (кіраўнік: Таццяна Дасаева).

2002—2006 — сябра суполкі маладых творцаў «Літаратурны квартал», (са студзеня 2004 — «Літаратурнае прадмесце»). Кіраўнікі Віктар Шніп і Людміла Рублеўская.

2004—2007 год — удзел у фестывалі беларускай паэзіі і песні «Ракуцёўскае лета-2004»; некалькі вершаў перакладзены на балгарскую мову. Зборнік «Среща с пролетта»; журналісцкае супрацоўніцтва з тэлепраграмамі «Справы сямейныя», «Добрай раніцы, Беларусь», газетамі «Мінскі мерадыян», «Вести Первомайского района», «Раніца», «Железнодорожник Беларуси», часопісам «Энергетическая стратегия».

2005 год — пачатак штогадовых літаратурна-музычных імпрэз «Творчыя сустрэчы на Радзіме»; падрыхтоўка і правядзенне літаратурнага конкурсу і вечарыны да стагоддзя з дня выхаду кнігі Цёткі «Хрэст на свабоду» (бібліятэка імя Цёткі ў Мінску).

2005—2006 год — аўтар рубрыкі «Моладзь ідзе» на старонках газеты «Літаратура і мастацтва». Арганізатар прома-акцыі з нагоды дня нараджэння рубрыкі. Сааўтар рубрыкі «Паэтычны чацвер» у газеце «Голас Радзімы».

2006—2010 год — заснавальнік Паэтычнага тэатра «Арт. С», першы яго дырэктар, вядучы аўтарскага літаратурна-музычнага праекта «Стары Новы год у Цёткі». За перыяд дырэктарства здзейсніў пастаноўкі несапраўдных спектакляў: «Паўлінка, яе ўнук Сымон… Сустрэча праз гады» (у галоўнай ролі народная артыстка Беларусі Марыя Захарэвіч), «Нібы ў Міцкевічавым сне» (у галоўнай ролі Людміла Баяўчук), «Ну й „Залёты“ ў „Пінскай шляхты“» (у галоўнай ролі народная артыстка Беларусі Марыя Захарэвіч); правёў вечарыну памяці Яўгеніі Янішчыц «Краю блаславёнага дачка»; быў сувядучым шматсерыйнага праекта «12 сузор’яў»; наладзіў супрацоўніцтва з Сацыяльным аддзелам Мінскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы і падрыхтаваў сумесны праект «А верш імкнецца да нябёсаў», у межах якога неаднаразова праходзілі імпрэзы «Мама», «Пад крылом нябеснага анёла», «Мой родны кут».

2006 год — Навагрудская раённая бібліятэка выдае кнігу пра Зміцера Арцюха «Лірычныя мроі»; 6 кастрычніка ў Паэтычным тэатры «Арт. С» ладзіцца прэзентацыя кнігі «Вясна ў кароткім паліто…»

2006—2009 год — сааўтар рубрыкі «Максіма маладых» у газеце «Культура»; аўтар рубрыкі «Паэтычны букет» у часопісе «Промышленная безопасность».

2006—2008 год, — неаднаразовыя выступленні ў дзіцячых бібліятэках № 2, 11, у сярэдняй школе № 98, бібліятэках № 5, 7, 14, 19, школе-інтарнаце № 3, на журфаку БДУ, у Нацыянальнай бібліятэцы, музеі Максіма Багдановіча і філіяле «Беларуская хатка» (Мінск); удзел у свяце беларускай паэзіі і музыкі «Ракуцёўскае лета-2007».

2008 год — гастролі-экскурсія Паэтычнага тэатра «Арт. С» у Навагрудак з правядзеннем іпрэзы «Са сталіцы ў сталіцу» у Доме-музеі Адама Міцкевіча; у вёску Салтанаўшчына Нясвіжскага раёна з правядзеннем імпрэзы «А верш імкнецца да нябёсаў…» у праваслаўным лагеры; разам з Аксанай Спрынчан правёў свята беларускай паэзіі і песні «Ракуцёўскае лета-2008».

2009 год — удзел у літаратурных святах у Вязынцы, Ракуцёўшчыне, Цэнтральным дзіцячым парку імя Горкага ў Мінску; зладзіў прэзентацыю дакументальнага фільма «Навагрудская Галгофа».

2014-2017 год — на праваслаўным тэлеканале «Союз» выходзіла праграма «Монолог», кіраўніком якой з’яўляўся Зміцер Арцюх.

2015 год — пачатак супрацоўнітва з кампазітарам Сяргеем Фадзеевым, скрыпачкай і вакалісткай Юліяй Лебядзенка. Стварэнне творчай групы «Іпрэза», песень: «Настоящий друг», «Дождь», «Музыка весны», «Вечное лето», «Любви простуда», «Не отвечу», «Лесные концерты», «Ты не любишь меня».

2015—2016 год — супрацоўніцтва з кампазітарам Галінай Кутас і эстраднай студыяй «Імпэт», запіс песні «На скрыжаванні»; удзел у фестывалі праваслаўнай культуры «Кладзезь» з выступамі ў гарадах Старыя Дарогі, Орша, Дзяржынск, Карэлічы.

2016 год (3 сакавіка) — у Паэтычным тэатры «Арт. С» ладзіцца прэзентацыя кнігі «На скрыжаванні»; удзел у 19 Праваслаўным маладзёжным фестывалі «Братья»; свяце паэзіі і песні «Ракуцёўскае лета-2016».

2017 год — заснаваны праект «Велікодныя сустрэчы»; пачатак удзелу ў духоўна-асветніцкай экспедыцыі «Дарога да святыняў»; 20 ліпеня зладзіў паэтычна-мастацкі канцэрт «Пад ліпеньскім дажджом» у Мінскім раённым цэнтры культуры; публікацыя вершаў у рускамоўным літаратурным часопісе Германіі “EDITA” (пераклады Глеба Пудава); 6 снежня прыняты ў Саюз пісьменнікаў Беларусі.

2018 год — творчая група “Імпрэза” дала паэтычна-мастацкі канцэрт “Сустрэча на Стрэчанне” ў горадзе Лагойску.

У розны час друкаваўся ў часопісах «Першацвет», «Алеся», «Маладосць», «Полымя», «Нёман», «Врата Небесные», газетах «ЛіМ», «Голас Радзімы», перыядычным друку, калектыўных зборніках «Літаратурны квартал», «Дзень паэзіі», «Свет на дваіх» і іншых.

Бібліяграфія:

1. Лірычныя мроі: зборнік / Навагрудская цэнтральная раённая бібліятэка; складальнікі І.М. Царук,  А.В. Макарэвіч, Г.С. Астроўская. – Навагрудак, 2006. – 20 с.

2. Вершы // Літаратура і мастацтва.– 2006.– 10 лютага
3. Будучы бізнесмен-рамантык: [гутарка з Рагнедам Малахоўскім – паэтам ] /гутарыў З. Арцюх //Літаратура і мастацтва .– 2006.– 9 верасня.
4. Верасень: вершы // Анталогія любоўнай лірыкі. Свет на дваіх. Кн. 4. –  Мн., 2006.- С. 224.
5. Дарожны, В. У творчым росце: [пра З. Арцюха] / В. Дарожны // Новае жыццё (Навагрудскі раён).– 2005.– 12 сакавіка
6. Зімы й паэзіі сталіца // Літаратура і мастацтва.– 2005.– 14 чэрвеня.– С.14
7. “Марока…Мары…Мітусня…”: вершы // Маладосць.– 2006.– №2.– С.10.
8. У сэрца пастукала вечнасць: верш //Советская Белоруссия.– 2005.– 5 жніўня.– С. 22
9. Мары пра лета: [беларуская творчая моладзь у т.л. З. Арцюх разказываюць дзе праводзяць свой летні адпачынак] // Маладосць.– 2005.– №6.– С. 142
10. Жыццё, падзеленае на тры: [гутарка з Аксанай Спрынчан паэткай, аўтарам кнігі “Вершы адА”] /гутарыў З. Арцюх // Літаратура і мастацтва.–2005.– 7 кастрычніка. – С. 16.
11. Барбара Радзівіл пачынала… Паўлінкай: [гутарка з Юліяй Шпілеўскай]; гутарыў З. Арцюх // Літаратура і мастацтва. – 2005. – 21 кастрычніка. – С.16